Bệnh bại liệt có chữa được không

Tổng quan về bệnh Bại liệt

Bệnh Bại liệt là một bệnh truyền nhiễm xuất phát từ vi rút Polio, lây truyền chủ yếu qua đường tiêu hóa và có khả năng gây dịch. Triệu chứng thường gặp của bệnh Bại liệt là hội chứng liệt mềm cấp. Việc tiêm chủng vaccine Bại liệt giúp tạo miễn dịch chủ động và giảm tỷ lệ mắc bệnh đáng kể ở trẻ em.

Trước đây, bệnh Bại liệt gây dịch trên nhiều châu lục, với số người mắc và tử vong tăng mạnh. Từ 1955-1960, với sự xuất hiện của vắc xin bất hoạt và vắc xin sống giảm độc lực Sabin, tỷ lệ mắc và tử vong giảm đáng kể, đặc biệt là ở các nước phát triển.

Ở Việt Nam, trước khi có vắc xin, dịch Bại liệt đã gây ra nhiều đợt dịch lớn từ 1957-1959. Tỷ lệ mắc bệnh năm 1959 là 126,4/100.000 dân. Từ năm 1962, khi Việt Nam thành công chế tạo vắc xin Bại liệt sống giảm độc lực Sabin (OPV), tỷ lệ mắc và tử vong giảm đáng kể và không có dịch lớn nào xảy ra. Sau thống nhất đất nước vào năm 1975, việc áp dụng hiệu quả Chương trình Tiêm chủng Mở rộng đã đưa đến tình trạng hơn 99% trẻ em được tiêm vắc xin Bại liệt. Đến năm 2000, Tổ chức Y tế Thế giới công nhận Việt Nam đã thành công trong việc tiêu diệt bệnh Bại liệt trên toàn quốc, không còn một trường hợp mắc bệnh Bại liệt do vi rút Bại liệt hoang dã. Đây là một thành tựu quan trọng của hệ thống y tế Việt Nam.

Vi rút polio, thuộc chi Enterovirus và họ Picornavirida, là nguyên nhân chính gây bệnh bại liệt. Vi rút này có hình dạng cầu, không có vỏ, và chứa ARN. Vi rút bại liệt Polio được phân thành 3 typ:

Typ I: Đóng vai trò chính trong gây bệnh (90%) và được gọi là Brunhilde.

Typ II: Được biết đến với tên gọi Lansing.

Typ III: Được biết đến với tên gọi Leon.

Vi rút bại liệt có khả năng sống dai ở môi trường bên ngoài. Trong phân, chúng có thể sống đến nhiều tháng ở nhiệt độ từ 0 – 40°C. Trong nước, chúng có thể tồn tại được 2 tuần ở nhiệt độ thường. Vi rút bại liệt bị tiêu diệt ở nhiệt độ 56°C sau 30 phút và cũng bị tiêu diệt bởi ánh sáng tử ngoại. Liều clo trong nước sinh hoạt không đủ để tiêu diệt vi rút bại liệt.

Vi rút Polio xâm nhập vào cơ thể người qua đường tiêu hóa, sau đó chúng có thể đến các hạch bạch huyết. Một số ít vi rút Polio sẽ xâm nhập vào hệ thống thần kinh trung ương, gây tổn thương ở các tế bào sừng trước tủy sống và tế bào thần kinh vận động của vỏ não, dẫn đến triệu chứng hội chứng liệt mềm trên lâm sàng.

Triệu chứng của bệnh bại liệt có thể thay đổi tùy thuộc vào thể của bệnh. Bệnh này có thể hiện các triệu chứng nhẹ trong trường hợp bại liệt không điển hình, không gây tổn thương cho hệ thần kinh trung ương, nhưng cũng có thể trở nên nghiêm trọng trong trường hợp bại liệt.

1. Bại liệt thể nhẹ: Các triệu chứng phổ biến bao gồm sốt cao, đau đầu, mất ngủ, đau cổ họng, buồn nôn và nôn mửa, cũng như táo bón hoặc tiêu chảy. Bệnh có thể tự hồi phục trong vài ngày.

2. Bại liệt thể không liệt: Còn được biết đến là thể viêm màng não không khuẩn, biểu hiện thường gồm đau đầu, cứng cổ và thay đổi chức năng tâm thần.

3. Bại liệt thể liệt: Triệu chứng thường bao gồm sốt, sau đó đau đầu, cứng cổ và lưng, táo bón và nhạy cảm khi chạm vào người. Bệnh nhân có thể mất cảm giác và vận động ở phần dưới của cơ thể, dẫn đến tình trạng liệt không đối xứng. Sau đó, bệnh nhân có thể phục hồi dần trong khoảng 2 đến 6 tháng. Trong những trường hợp nặng, nếu liệt cả tủy sống và hành tủy xảy ra, có thể dẫn đến suy hô hấp và tử vong.

Đối tượng nguy cơ Bại liệt

Phòng bệnh như thế nào