Chế độ ăn uống là yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến hoạt động của hệ miễn dịch. Để duy trì sức khỏe và nâng cao khả năng chống lại bệnh tật, việc bổ sung những thực phẩm tăng đề kháng trong các bữa ăn hàng ngày là rất cần thiết. Những thực phẩm này không chỉ giúp tăng cường hệ miễn dịch mà còn hỗ trợ cơ thể chống lại các tác nhân gây hại từ môi trường bên ngoài. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng khám phá những loại thực phẩm nên ăn để cải thiện sức đề kháng của cơ thể.
1. Thế nào là sức đề kháng của cơ thể
Sức đề kháng là khả năng bảo vệ cơ thể chống lại vi khuẩn, virus, ký sinh trùng và các tác nhân gây bệnh khác. Sức đề kháng mạnh giúp ngăn ngừa và tiêu diệt các tác nhân gây bệnh, trong khi khi suy giảm, cơ thể dễ mắc bệnh. Các yếu tố giảm sức đề kháng bao gồm hệ miễn dịch yếu, ô nhiễm, dinh dưỡng không hợp lý, thiếu ngủ, lạm dụng kháng sinh, và thừa cân. Những nhóm dễ bị suy giảm sức đề kháng là người cao tuổi, trẻ em, phụ nữ mang thai, người mắc bệnh mãn tính, và người mới khỏi bệnh.
2. Các thực phẩm giúp tăng đề kháng, bảo vệ cơ thể khỏi bệnh tật
Một hệ miễn dịch mạnh mẽ là yếu tố quyết định trong việc bảo vệ cơ thể khỏi các tác nhân gây bệnh. Vậy, chúng ta nên bổ sung những thực phẩm nào vào chế độ ăn để tăng đề kháng?
- Trái cây họ cam, quýt
Đây là những nguồn cung cấp vitamin C dồi dào, giúp cải thiện chức năng của hệ miễn dịch và giảm triệu chứng cảm lạnh. Vitamin C thúc đẩy sản xuất interferon, một protein có tác dụng chống lại mầm bệnh. Các loại trái cây như cam, chanh, quýt… không thể thiếu trong chế độ ăn để tăng đề kháng cho cơ thể.
- Đu đủ
Cũng là một lựa chọn tuyệt vời nhờ chứa nhiều vitamin C và enzyme papain có tác dụng chống viêm. Ngoài ra, đu đủ còn cung cấp kali, vitamin B, và acid folic, hỗ trợ hệ miễn dịch hoạt động hiệu quả hơn.
- Hạnh nhân
Cung cấp một lượng lớn vitamin E, magie, mangan và chất xơ, giúp tăng cường hệ miễn dịch. Vitamin E là một chất chống oxy hóa mạnh mẽ, bảo vệ tế bào khỏi tác động của gốc tự do và giúp cơ thể chống lại bệnh tật.
- Kiwi
Loại trái cây chứa nhiều vitamin A, E, C và các chất xơ giúp tăng cường hệ miễn dịch. Một quả kiwi mỗi ngày có thể cung cấp đủ lượng vitamin C cho cơ thể, hỗ trợ hiệu quả trong việc bảo vệ sức khỏe.
- Cải bó xôi
Chứa hàm lượng dinh dưỡng cao, đặc biệt là các vitamin C, E và flavonoid, giúp tăng cường khả năng chống lại cảm lạnh. Các nghiên cứu chỉ ra rằng flavonoid trong cải bó xôi có tác dụng phòng ngừa cảm lạnh, đặc biệt là ở người lớn.
- Táo
Chứa vitamin A, B, C, kali và acid folic. Vitamin C trong táo giúp cơ thể chống lại các bệnh cúm và cảm lạnh hiệu quả. Táo có thể ăn trực tiếp hoặc ép thành nước đều mang lại lợi ích cho hệ miễn dịch.
- Ớt chuông đỏ
Một trong những thực phẩm chứa nhiều vitamin C nhất, cao gấp hai lần so với các loại trái cây họ cam quýt. Ngoài vitamin C, ớt chuông đỏ còn giàu beta-carotene, giúp tăng cường sức đề kháng và duy trì làn da khỏe mạnh.
- Tỏi
Có tác dụng rất lớn trong việc phòng ngừa cảm cúm và các bệnh về đường hô hấp. Với hàm lượng iod và tinh dầu cao, tỏi có khả năng chống viêm, diệt khuẩn, hỗ trợ tăng cường hệ miễn dịch.
- Gừng
Một gia vị phổ biến, cũng là một thực phẩm tăng sức đề kháng hiệu quả. Gừng có tác dụng làm dịu họng, giảm viêm, giảm đau và giúp cơ thể giảm sản xuất cholesterol.
- Trà xanh
Chứa flavonoid, một hợp chất giúp giảm nguy cơ cảm lạnh và tăng cường khả năng miễn dịch. Tuy nhiên, nên sử dụng trà xanh hợp lý vì nếu uống quá nhiều, trà có thể gây mất ngủ.
- Khoai lang
Thực phẩm giàu beta-carotene, một tiền chất của vitamin A, giúp bảo vệ da và tăng đề kháng. Vitamin A cũng giúp bảo vệ cơ thể khỏi tác hại của tia cực tím.
- Cá béo
Như cá hồi, cá thu và cá ngừ chứa omega-3, giúp giảm nguy cơ viêm khớp dạng thấp và tăng cường sức khỏe miễn dịch. Omega-3 cũng có tác dụng chống viêm, hỗ trợ sức khỏe tim mạch.
- Thịt bò
Chứa nhiều protein và vitamin B6, giúp tổng hợp protein và tăng cường sức đề kháng. Thịt bò cũng giàu kẽm, khoáng chất quan trọng trong việc duy trì hệ miễn dịch khỏe mạnh.
- Mật ong và đông trùng hạ thảo
Cặp đôi mạnh mẽ giúp tăng cường sức đề kháng tự nhiên. Đông trùng hạ thảo giàu axit amin và protein, giúp bồi bổ cơ thể, trong khi mật ong có tác dụng chống viêm, kháng khuẩn và nâng cao hệ miễn dịch.
3. Lưu ý khi bổ sung thực phẩm tăng đề kháng
- Một chế độ dinh dưỡng khoa học và cân đối cần bao gồm đầy đủ các nhóm chất: bột đường, chất béo, chất đạm, vitamin và khoáng chất.
- Bột đường (chiếm 50-60% năng lượng) nên ưu tiên gạo không xay xát kỹ và đa dạng hóa với khoai lang, khoai tây.
- Chất đạm (15-20%) cần kết hợp giữa đạm động vật và thực vật, hạn chế thịt đỏ.
- Chất béo (20-30%) nên ưu tiên chất béo chưa bão hòa từ dầu oliu, dầu hướng dương.
- Vitamin và khoáng chất có nhiều trong rau và quả.
- Ngoài ra, cần uống đủ 1,5-2 lít nước/ngày và hạn chế thức ăn chế biến sẵn, nước ngọt có gas, đồ ngọt.
- Tránh thói quen xấu như thức khuya, bỏ bữa, lười vận động.
- Để duy trì hệ miễn dịch khỏe mạnh, ngoài dinh dưỡng hợp lý, cần tập thể dục thường xuyên và tránh căng thẳng.
Ngoài việc bổ sung thực phẩm tăng đề kháng, những người mắc bệnh mãn tính, ung thư cũng cần sử dụng các loại thuốc như Nexavar 200 và Sorafenat 200 để ngăn chặn sự phát triển của tế bào ung thư. Các thuốc này chứa hoạt chất Sorafenib, một chất ức chế các kinase nội bào và bề mặt tế bào, nhiều trong số đó liên quan đến tín hiệu tế bào, sự hình thành mạch máu của tế bào ung thư, cũng như quá trình chết theo chương trình của tế bào. Sorafenib giúp ức chế sự phát triển của tế bào ung thư ở gan, thận, và ung thư biểu mô tuyến giáp thể biệt hóa. Cơ chế tác dụng của thuốc là làm giảm mạch máu đến khối u, tăng cường quá trình chết của tế bào ung thư tại các tế bào biểu mô gan, thận và tuyến giáp.
Bổ sung thực phẩm tăng đề kháng là một phần quan trọng trong việc duy trì sức khỏe và phòng ngừa bệnh tật. Các loại trái cây giàu vitamin C, rau xanh, hạt, cá béo và các thực phẩm giàu chất chống oxy hóa giúp củng cố hệ miễn dịch, bảo vệ cơ thể khỏi tác nhân gây hại. Kết hợp chế độ dinh dưỡng hợp lý với lối sống lành mạnh sẽ giúp duy trì sức đề kháng mạnh mẽ.
