Nguyên nhân và dấu hiệu viêm cơ tim ở trẻ

Viêm cơ tim đặc biệt là viêm cơ tim cấp là một bệnh lý gặp ở trẻ em. Bệnh ban đầu biểu hiện bằng các dấu hiệu như sốt, đau đầu, đau nhức người, xanh xao…nên thường dễ bị chẩn đoán nhầm với các trường hợp cảm sốt thông thường.

1. Bệnh viêm cơ tim ở trẻ em

Viêm cơ tim là tình trạng viêm thành cơ tim, hoại tử hoặc ly giải của tế bào cơ tim bị gây nên do các nhiễm trùng, nhiễm độc hay các bệnh lý tại các mô liên kết. Bệnh ở trẻ thường đi kèm với tình trạng viêm màng trong tim hay viêm màng ngoài tim.

2. Nguyên nhân gây viêm cơ tim ở trẻ

Trong các nguyên nhân gây nên viêm cơ tim, phải kể đến hàng đầu là enteroviruses, echovirus và adenovirus. Ngoài ra, còn có virus sởi, quai bị…cũng có thể gây viêm cơ tim.

Khi các tác nhân này xâm nhập vào cơ thể sẽ làm tổn thương các tế bào cơ tim, giảm sức co bóp của cơ tim gây trụy tim mạch. Lúc này, tim phải giãn to và tăng cường hoạt động để đảm bảo cho các hoạt động của cơ thể. Tuy nhiên do phải hoạt động quá sức, tim bị suy yếu, các cơ tim co bóp rất yếu lâu dần bị hủy hoại dẫn đến việc giải phóng các chất, men tim bị tăng cao.

Bệnh viêm cơ tim có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi bao gồm cả trẻ nhỏ, nhất là trẻ trong lứa tuổi từ 2 – 10 tuổi. Ở những trẻ dưới 24 tháng bệnh dễ xảy ra do lúc này, cơ thể trẻ chưa hoàn thiện chức năng hoạt động của các hệ cơ quan và sức đề kháng cũng còn yếu.

Đây là bệnh lý nguy hiểm đặc biệt là viêm cơ tim cấp. Trên lâm sàng, có thể bệnh nhi chỉ bị viêm cơ tim thoáng qua, sau được điều trị phục hồi sẽ không để lại di chứng. Nhưng ngược lại, nhiều trường hợp nặng, nguy cơ để lại biến chứng suy tim hoặc rối loạn nhịp tim thậm chí có nguy cơ tử vong cao.

Enteroviruses là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây nên viêm cơ tim

3. Dấu hiệu viêm cơ tim ở trẻ em

Biểu hiện của viêm cơ tim trên lâm sàng ở mức độ nặng hay nhẹ còn phụ thuộc vào tình trạng sức khỏe của trẻ cũng như độ tuổi của bệnh nhi.

3.1 Ở trẻ lớn

Các dấu hiệu lâm sàng đầu tiên thường khởi phát từ những triệu chứng của hệ hô hấp như: Đau tức ngực, khó thở…sau đó đến rối loạn tiêu hóa rồi khi bệnh tiến triển nặng mới dần thấy các triệu chứng tại tim và vùng ngực.

Do vậy, ở giai đoạn này, các mẹ rất dễ nhầm với sốt cảm cúm thông thường, tự xử lý thuốc mà ít khi cho con đi khám, đến khi trẻ bắt đầu có dấu hiệu ở vùng tim mới đưa trẻ đi khám, dẫn tới việc điều trị chậm trễ.

3.2 Ở trẻ nhỏ

Ban đầu triệu chứng không rõ ràng, đôi khi chỉ là thấy trẻ đột nhiên bỏ bú, thường xuyên quấy khóc, sốt, rơi vào trạng thái li bì. Do đó, rất khó khăn để chẩn đoán lúc này.

Khám thấy tiếng tim mờ là triệu chứng sớm rất có giá trị chẩn đoán trong viêm cơ tim cấp, ban đầu mờ tiếng thứ nhất. Sau đó mờ cả tiếng thứ hai kèm dấu hiệu tím tái, sắc nhợt nhạt, nhịp nhanh, huyết áp tụt đặc biệt là huyết áp tối đa, đau tức ngực, hồi hộp trống ngực, khó thở khi gắng sức, trường hợp nặng khó thở cả khi nghỉ ngơi. Nghe tim phổi có thể thấy tiếng ngựa phi, tiếng thổi tâm thu ở mỏm tim do buồng thất trái giãn gây tình trạng hở van 2 lá cơ năng.

Các dấu hiệu của suy tim xuất hiện khi tình trạng viêm cơ tim bị lan rộng. Trẻ xuất hiện nhiều hơn các cơn đau ngực, nhịp tim nhanh hoặc rối loạn nhịp tim kèm theo khó thở trong lúc hoạt động thậm chí cả khi nghỉ ngơi, có thể phù chân, mắt cá chân với bàn chân do bị ứ dịch.

4. Phòng bệnh viêm cơ tim ở trẻ

Tiêm chủng đầy đủ cho trẻ

Để có thể phòng ngừa, hạn chế nguy cơ xảy ra tình trạng viêm cơ tim cấp ở trẻ, các mẹ cần lưu ý một số điều như sau:

Cho trẻ ăn uống khoa học, đảm bảo cung cấp đủ chất dinh dưỡng nhất là các vitamin và khoáng chất để cơ thể trẻ phát triển khỏe mạnh, đồng thời tăng sức đề kháng của cơ thể trẻ.Hạn chế cho trẻ tiếp xúc với người lớn hay những trẻ khác đã mắc bệnh liên quan đến siêu vi như cảm cúm, quai bị, rubella,…Tiêm chủng đầy đủ cho trẻ đặc biệt là các mũi tiêm chủng bạch hầu, cúm, quai bị, rubella không được bỏ qua.Ở những trẻ lớn đã có khả năng nhận thức về các hành vi, tập rèn luyện cho trẻ thói quen rửa tay trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh.Cho trẻ uống đủ nước mỗi ngày.Khi thấy trẻ có những dấu hiệu bất thường như bỏ bú, sốt, đau mỏi người, tim đập nhanh hơn bình thường, hay bị khó thở…nhất là tím tái, người xanh xao, không tự ý cho trẻ dùng thuốc mà phải đưa trẻ đến cơ sở y tế gần nhất để thăm khám ngay.

Viêm cơ tim cấp ở trẻ, nếu bị nhẹ , bệnh có thể diễn biến ngắn ngủi rồi tự khỏi, biểu hiện lâm sàng đôi khi cũng không rõ ràng, rầm rộ. Những đối với những trường hợp nặng, nhất là khi đã diễn biến thành suy tim, bệnh sẽ gây ra nhiều biến chứng nặng nề ảnh hưởng đến sức khỏe của trẻ thậm chí gây nguy cơ tử vong cao. Bởi vậy các mẹ phải thường xuyên lưu ý đến các thay đổi của trẻ để kịp thời phát hiện những dấu hiệu bất thường, cho trẻ đi khám sớm để kịp thời chẩn đoán và điều trị.