Nguyên nhân bệnh viêm đường tiết niệu, triệu chứng, cách điều trị như thế nào? Hãy cùng nhathuocaz giải đáp thắc mắc của các bạn trong bài viết này nhé!
Viêm đường tiết niệu là gì?
Viêm đường tiết niệu là một trạng thái viêm nhiễm xảy ra trong hệ thống tiết niệu do sự xâm nhập của vi khuẩn. Cụ thể, khi vi khuẩn xâm nhập vào các phần như bàng quang hoặc thận, chúng phát triển và gây nhiễm trùng nước tiểu, tác động nghiêm trọng đến từng cơ quan trong hệ thống tiết niệu.
Nhiễm trùng đường tiết niệu thường phổ biến ở phụ nữ. Mọi phần của hệ tiết niệu, từ thận, niệu quản, bàng quang đến niệu đạo, đều có thể mắc phải nhiễm trùng. Bệnh này có thể ảnh hưởng đến khả năng sinh sản và gây ra các biến chứng nghiêm trọng cho bệnh nhân.
Nguyên nhân bệnh viêm đường tiết niệu
Nguyên nhân bệnh viêm đường tiết niệu là gì? Nhiễm trùng đường tiết niệu thường xảy ra khi vi khuẩn xâm nhập vào hệ thống tiết niệu thông qua niệu đạo và bắt đầu tăng trưởng trong bàng quang. Mặc dù hệ thống tiết niệu đã được thiết kế để ngăn chặn sự xâm nhập của vi khuẩn, nhưng đôi khi các biện pháp phòng ngừa có thể thất bại. Khi điều này xảy ra, vi khuẩn có thể bị giữ lại và phát triển thành các tổ viêm trong hệ thống tiết niệu.
Nhiễm trùng bàng quang hoặc viêm bàng quang thường được gây ra bởi vi khuẩn Escherichia coli (E. coli), một loại vi khuẩn được tìm thấy trong đường tiêu hóa. Tình trạng này xảy ra khi vi khuẩn lan từ hậu môn vào niệu đạo. Ngoài ra, do niệu đạo của phụ nữ nằm gần với âm đạo, các tác nhân gây bệnh lây truyền qua đường tình dục (STDs) có thể dễ dàng tấn công niệu đạo và gây viêm nhiễm.
Các nguyên nhân bệnh viêm đường tiét niệu cụ thể cho nhiễm trùng đường tiết niệu ở phụ nữ bao gồm:
- Cấu trúc của hệ thống tiết niệu: Niệu đạo của phụ nữ ngắn hơn, làm cho vi khuẩn dễ dàng di chuyển đến bàng quang và gây nhiễm trùng.
- Hoạt động tình dục: Phụ nữ thường có nguy cơ cao hơn bị nhiễm trùng nếu thường xuyên thực hiện hoạt động tình dục. Sự thay đổi bạn tình hoặc có nhiều bạn tình cũng có thể làm tăng nguy cơ.
- Sử dụng phương pháp kiểm soát sinh sản: Phụ nữ sử dụng các phương pháp như bao cao su hoặc thuốc tránh thai có thể có nguy cơ cao hơn mắc nhiễm trùng đường tiết niệu khi mang thai.
- Thời kỳ mãn kinh: Sự giảm estrogen trong giai đoạn này có thể gây ra thay đổi trong đường tiết niệu, làm tăng nguy cơ bị nhiễm trùng.
- Giai đoạn sinh nở: Phụ nữ sinh bằng phương pháp đẻ mổ có nguy cơ cao hơn bị nhiễm trùng đường tiết niệu sau khi sinh.
Các yếu tố nguyên nhân bệnh viêm đường tiết niệu khác bao gồm:
- Bất thường bẩm sinh trong đường tiết niệu,
- Sự tắc nghẽn trong đường tiết niệu (do sỏi thận hoặc tăng sinh tuyến tiền liệt),
- Hệ thống miễn dịch yếu,
- Sử dụng ống thông, và các thủ thuật tiết niệu
- Hoặc kiểm tra đường tiết niệu liên quan đến dụng cụ y tế.
Triệu chứng của bệnh viêm đường tiết niệu
Triệu chứng chung
Các triệu chứng của bệnh phụ thuộc vào bộ phận nào của đường tiết niệu bị viêm nhiễm (2). Nhiễm khuẩn đường tiết niệu phía dưới ảnh hưởng đến niệu đạo và bàng quang. Do đó, các biểu hiện của nhiễm trùng đường tiểu bao gồm:
- Nóng rát khi đi tiểu
- Tăng tần suất đi tiểu mà không tiểu được nhiều
- Tăng tính khẩn cấp của việc đi tiểu
- Nước tiểu có máu
- Nước tiểu đục
- Nước tiểu có màu như nước trà đặc
- Nước tiểu nặng mùi
- Đau vùng chậu ở phụ nữ
- Đau trực tràng ở nam giới
Nhiễm khuẩn đường tiết niệu phía trên ảnh hưởng đến thận. Chúng có thể đe dọa tính mạng nếu vi khuẩn di chuyển từ thận bị nhiễm trùng vào máu. Tình trạng này được gọi là urosepsis, có thể gây ra hạ huyết áp, sốc và tử vong. Các triệu chứng của nhiễm khuẩn đường tiểu trên bao gồm:
- Đau ở phần lưng trên và hai bên
- Cảm giác ớn lạnh
- Sốt
- Buồn nôn
- Nôn mửa
Triệu chứng cụ thể theo giới tính:
– Nam giới: Với các triệu chứng trên, giữa nam giới và nữ giới không có sự khác biệt. Tuy nhiên, với nhiễm trùng tiết niệu dưới, ở nam giới đôi khi bao gồm đau trực tràng bên cạnh các triệu chứng chung đã được miêu tả.
– Nữ giới: Phụ nữ có thể bị đau vùng chậu, bên cạnh các triệu chứng thông thường khác.
Theo thống kê, tỷ lệ nhiễm khuẩn đường tiết niệu ở trẻ em lần lượt là 8% đối với bé gái và 2% đối với bé trai khi lên 5 tuổi. Các triệu chứng thường rất khó phát hiện và gây nguy hiểm cho sức khỏe của trẻ nếu tình trạng nhiễm trùng diễn tiến nặng.
Triệu chứng viêm bể thận cấp tính
Người bị viêm bể thận cấp thường có những biểu hiện xuất hiện đột ngột như: sốt cao, rét run, đau đầu, mệt mỏi, tiểu buốt, tiểu gắt, tiểu có mủ. Bên cạnh đó, người bệnh có những cơn đau vùng hông và có thể xuất hiện cơn đau quặn thận.
Triệu chứng viêm bàng quang
Người bị viêm bàng quang thường có những triệu chứng gồm: tiểu thường xuyên nhưng lượng tiểu ít, nóng rát khi tiểu, nước tiểu có thể có máu và mùi khó chịu, đau vùng chậu và sốt nhẹ.
Triệu chứng viêm niệu đạo
Nếu bị viêm niệu đạo, người bệnh cũng sẽ có một số triệu chứng tương tự như đã đề cập ở trên như tiểu khó, tiểu gấp, đi tiểu thường xuyên, sốt hay ớn lạnh. Với nữ giới, người bệnh có thể đau khi quan hệ tình dục, dịch tiết âm đạo bất thường. Ở nam giới, sẽ có cảm giác nóng rát khi đi tiểu, xuất hiện máu hoặc tinh dịch trong nước tiểu, đau khi xuất tinh và nổi hạch ở bẹn.
Cách điều trị viêm đường tiết niệu
Phương pháp hỗ trợ điều trị tại nhà
Bên cạnh việc sử dụng thuốc để tiêu diệt vi khuẩn – nguyên nhân gây bệnh, dưới đây là những biện pháp có thể giúp bệnh nhân kiểm soát triệu chứng viêm đường tiết niệu một cách hiệu quả:
- Uống đủ nước hàng ngày để tăng lượng nước tiểu, giúp rửa trôi vi khuẩn ra khỏi cơ thể.
- Bổ sung vitamin C thông qua các loại trái cây giàu vitamin C như cam, chanh, bưởi, vì vitamin C có thể hỗ trợ hệ miễn dịch và giảm nguy cơ nhiễm trùng.
- Tăng cường tiêu thụ thực phẩm chứa nhiều vi khuẩn có lợi như sữa chua, phô mai, để cân bằng vi khuẩn trong hệ tiêu hóa.
- Thay vì tắm bồn, hãy sử dụng vòi sen khi tắm, để tránh nguy cơ nhiễm trùng từ nước trong bồn tắm.
- Chọn quần áo có chất liệu thoải mái, thông thoáng, co giãn, và có khả năng hút ẩm tốt để giảm đọng ẩm trong khu vực kín.
- Không nên nhịn tiểu quá lâu, hãy đi tiểu khi cảm thấy cần.
- Thực hiện vệ sinh khu vực kín một cách đúng cách và sạch sẽ, tránh thụt rửa quá mạnh để tránh làm tổn thương vùng kín. Sử dụng sản phẩm vệ sinh vùng kín có độ pH phù hợp và êm dịu. Sau khi đi cầu, luôn lau từ phía trước ra phía sau để ngăn vi khuẩn từ hậu môn xâm nhập vào niệu đạo.
- Đi tiểu và vệ sinh khu vực kín trước và sau quan hệ tình dục để giảm nguy cơ nhiễm trùng.
- Thực hiện quan hệ tình dục lành mạnh và sử dụng biện pháp an toàn khi cần thiết, tránh quan hệ qua hậu môn, và duy trì một mối quan hệ với một bạn tình để giảm nguy cơ nhiễm trùng.
Phương pháp điều trị theo phác đồ của bác sĩ
Các phương pháp điều trị sẽ tùy thuộc vào mức độ viêm nhiễm (5):
Nhiễm trùng đơn giản
Các loại thuốc thường được khuyên dùng cho các trường hợp nhiễm trùng tiểu đơn giản bao gồm:
- Trimethoprim / sulfamethoxazole (Bactrim, Septra…)
- Fosfomycin (Monurol)
- Nitrofurantoin (Macrodantin, Macrobid)
- Cephalexin (Keflex)
- Ceftriaxone
Nhóm thuốc kháng sinh được gọi là fluoroquinolones – chẳng hạn như ciprofloxacin (Cipro), levofloxacin và các loại khác – thường không được khuyến cáo cho các trường hợp nhiễm trùng đơn giản, do rủi ro của chúng quá lớn. Trong một số tình huống nếu tình trạng nhiễm trùng diễn tiến phức tạp hoặc nhiễm trùng ở thận, bác sĩ có thể kê đơn thuốc fluoroquinolone, nếu không có lựa chọn điều trị nào khác. Thông thường, các triệu chứng viêm sẽ giảm rõ ràng trong vài ngày sau khi bắt đầu điều trị. Tuy nhiên, để đạt được hiệu quả tối đa, người bệnh có thể phải tiếp tục dùng thuốc trong một tuần hoặc lâu hơn. Đối với các trường hợp nhiễm trùng không biến chứng ở những người khỏe mạnh, bác sĩ có thể đề nghị một đợt điều trị kháng sinh ngắn hơn trong 1-3 ngày. Bên cạnh đó, bác sĩ cũng có thể chỉ định dùng thêm thuốc giảm đau để giảm khó chịu cho người bệnh khi đi tiểu, nhờ làm tê bàng quang và niệu đạo.
Nhiễm trùng thường xuyên
Trong trường hợp bạn thường xuyên mắc nhiễm trùng tiểu, các bác sĩ có thể đề xuất các phương pháp điều trị chuyên biệt như:
- Dùng kháng sinh liều thấp, có thể là 6 tháng hoặc lâu hơn.
- Một liều kháng sinh duy nhất sau khi quan hệ tình dục, nếu nhiễm trùng tiết niệu của bạn liên quan đến hoạt động tình dục.
- Liệu pháp estrogen nếu bạn đã mãn kinh.
Nhiễm trùng nặng
Đối với các trường hợp nhiễm trùng nặng, bạn có thể cần điều trị bằng các loại thuốc kháng sinh đã đề cập ở trên và tiêm tĩnh mạch tại bệnh viện.
Nguồn: Tham khảo Internet
Thông tin cần tư vấn liên hệ 0929 620 660 hoặc truy cập nhathuocaz.com.vn để được hỗ trợ.
