Bệnh viêm não do vi rút và cách phòng bệnh Hãy cùng nhathuocaz giải đáp thắc mắc của các bạn trong bài viết dưới đây của chúng tôi nhé
Bệnh viêm não do vi rút là gì
Viêm não là tình trạng viêm của mô nhu não, thể hiện qua sự rối loạn chức năng của hệ thần kinh – tâm thần có thể xuất hiện ở một khu vực cụ thể hoặc lan tỏa ra toàn bộ cơ thể. Viêm não virus là một trạng thái viêm nhiễm xảy ra do tác động của một trong số các loại virus, gây ra các vấn đề lý sự nặng nề, có thể đe dọa tính mạng của bệnh nhân.
Cách phân loại bệnh viêm não do vi rút
Bệnh viêm não virus được chia thành hai loại chính là viêm não virus nguyên phát và viêm não virus thứ phát. Các trường hợp viêm não virus thứ phát là kết quả của các virus gây ra bệnh sởi, quai bị, cảm lạnh, virus đường ruột, virus herpes simplex… Trong khi đó, viêm não virus nguyên phát xuất phát từ các loại virus có tự nhiên là ổ chứa, thường được truyền từ người sang người thông qua côn trùng tiết tục, như muỗi và ve.
Nguyên nhân gây bệnh
Dữ liệu từ Trung tâm Thông tin Công nghệ sinh học Quốc gia và Thư viện Y khoa Quốc gia Hoa Kỳ cho biết rằng khoảng 70% các trường hợp mắc viêm não được xác định là do virus.
Có nhiều loại virus khác nhau có thể gây ra viêm não, chúng có thể được phân loại thành ba nhóm chính: virus thông thường, virus thời thơ ấu và virus arbovirus.
Virus herpes simplex là loại virus phổ biến nhất gây viêm não ở các nước phát triển. Virus herpes thường di chuyển qua một dây thần kinh đến da, nơi nó gây ra vết loét lạnh. Tuy nhiên, trong một số trường hợp hiếm, virus có thể di chuyển đến não, tạo ra dạng viêm não đặc biệt nguy hiểm. Viêm não do herpes thường ảnh hưởng đến thùy thái dương, phần của não kiểm soát trí nhớ và lời nói, cũng như có thể ảnh hưởng đến thùy trán, khu vực kiểm soát cảm xúc và hành vi. Nó có thể dẫn đến tổn thương não nghiêm trọng và có thể gây tử vong. Các loại virus khác có thể gây ra viêm não bao gồm quai bị, Virus Epstein-Barr, HIV, và virus cự bào.
Viêm não có thể lây truyền thông qua muỗi và ve, đây là những sinh vật chân đốt, nên được gọi là arbovirus (Arthropod-borne virus). Muỗi thường là vector chính truyền bệnh. Mỗi năm, các nước như Đông Nam Á (bao gồm Việt Nam), Ấn Độ, Trung Quốc, Đài Loan, Hàn Quốc, Nga… đều ghi nhận các trường hợp mắc bệnh viêm não Nhật Bản với số người mắc khá cao.
Các trường hợp mắc viêm não do virus thời thơ ấu khác như thủy đậu (rất hiếm), bệnh sởi, và rubella thì hiếm xảy ra.
Đường lây truyền Bệnh viêm não virus
Mỗi loại virus có các phương thức lây truyền bệnh đa dạng. Dưới đây là một số con đường phổ biến:
1. Lây truyền qua Muỗi (Vector Arbovirus):
– Các loại virus như virus miền Tây sông Nile, virus viêm não St. Louis, virus viêm não Nhật Bản (JEV) thường lây truyền chủ yếu thông qua muỗi.
– Ổ chứa tự nhiên của virus này thường nằm ở chim và thú gặm nhấm.
2. Lây Truyền qua Ve:
– Ve là vector truyền bệnh gây ra viêm não do ve, sốt Colorado, Powassan, bệnh Lyme (do Borrelia), sốt đốm Rocky Mountain và Ehrlichia.
– Ổ chứa của ve thường nằm ở chim, động vật có vú nhỏ và gia súc.
3. Bị Động Vật Cắn/Phơi Nhiễm với Chất Thải, Dịch Tiết Động Vật:
– Các bệnh như bệnh dại, bệnh do Brucella, Bartonella (truyền từ mèo), sốt Q và herpes B (linh trưởng) thường lây truyền thông qua việc động vật cắn hoặc tiếp xúc với chất thải và dịch tiết của chúng.
4. Lây Truyền từ Người Sang Người:
– HSV-1 (nước bọt), HSV-2 (qua đường tình dục hoặc lúc sinh), VZV (đường hô hấp và tiếp xúc), sởi (đường hô hấp), quai bị, rubella, EBV, HIV, cúm, dại… thường lây truyền từ người sang người qua nhiều con đường khác nhau.
Các biện pháp điều trị và phòng ngừa bệnh
Điều trị viêm não virus:
1. Liệu pháp kháng virus:
– Mọi bệnh nhân nghi ngờ viêm não virus nên được bắt đầu điều trị ngay bằng Acyclovir. Các thuốc kháng virus đặc hiệu:
– HSV1 và HSV2: Acyclovir
– VZV: Acyclovir hoặc Ganciclovir.
– CMV: Ganciclovir, kết hợp Foscarnet.
– EBV: Aciclovir, Cidofovir.
– HHV-6: Acyclovir.
– Liều Acyclovir đường tĩnh mạch là 10mg/kg/lần x 3 lần/ngày, sử dụng từ 10 – 21 ngày. Tác dụng trên HSV1 > HSV2 > VZV > CMV, EBV.
– Valaciclovir: Tiền chất của Acyclovir, có thể sử dụng đường uống.
– Ganciclovir: Đường tĩnh mạch, liều dùng 5mg/kg mỗi 12 giờ, sử dụng trong 14-21 ngày.
– Foscarnet: Lựa chọn thứ 2 sau Ganciclovir, tuy nhiên gây tổn thương thận nhiều hơn, rối loạn điện giải, ức chế tuỷ xương và rối loạn nhịp tim.
2. Corticoid trong viêm não:
– Việc sử dụng corticoid còn tranh cãi và không có khuyến cáo bắt buộc. Có thể áp dụng trong trường hợp có tăng áp lực nội sọ nhiều, phù não nhiều, đặc biệt là trong trường hợp viêm não do VZV.
3. Chống co giật:
– Sử dụng các thuốc như diazepam, midazolam, gardenal.
4. Chống phù não, giảm áp lực nội sọ:
– Bệnh nhân được đặt ở tư thế nằm đầu cao 30 độ, sử dụng manitol với liều 1g/kg, ngắt quãng mỗi 6 giờ với liều dùng 0.25-0.5g/kg, corticoid, muối ưu trương, an thần, giảm đau, chống co giật, hạ sốt và thông khí nhân tạo khi cần thiết.
5. Điều chỉnh đường máu, rối loạn điện giải:
– Thực hiện các biện pháp điều chỉnh đường máu và rối loạn điện giải.
Phòng ngừa Bệnh viêm não virus:
– Tiêm phòng với các vắc xin đặc hiệu như vắc xin virus viêm não Nhật Bản, vắc xin sởi, vắc xin cúm, vắc xin thủy đậu, đặc biệt là cho trẻ nhỏ và những người có nguy cơ cao để tăng cường miễn dịch và giảm nguy cơ mắc bệnh.
– Kiểm soát các ổ chứa tự nhiên và diệt trừ vector truyền bệnh như muỗi và bọ gậy.
– Thực hiện vệ sinh cá nhân và vệ sinh môi trường đúng cách.
– Tuyên truyền và giáo dục sức khỏe để nâng cao nhận thức trong cộng đồng.
– Khoanh vùng nhanh chóng và tập trung nguồn lực để khống chế dịch khi có bùng phát trong cộng đồng.
Nguồn: Tham khảo Internet
Thông tin cần tư vấn liên hệ 0929 620 660 hoặc truy cập nhathuocaz.com.vn để được hỗ trợ
