Người bệnh động kinh thường gặp phải những cơn co giật không kiểm soát được do hoạt động bất thường của các tế bào thần kinh trong não. Điều này có thể gây ra các triệu chứng như co giật, mất ý thức, hoặc cảm giác lạ trong cơ thể, như tê, cứng, hoặc cảm giác rối loạn. Người bị động kinh có thể gặp nhiều vấn đề trong cuộc sống, bao gồm nguy cơ chấn thương trong các cơn co giật. Khi người bệnh lên cơn động kinh, việc áp dụng đúng cách sơ cứu sẽ giúp giảm thiểu nguy hiểm và tăng khả năng cấp cứu thành công.
Người bị bệnh động kinh được chỉ định sử dụng các loại thuốc để hạn chế các triệu chứng của bệnh như Phenobarbital 100mg Lọ Khánh Hòa, Gardenal 100mg Pharbaco.
1. Dấu hiệu người bệnh lên cơn động kinh cần sơ cấp cứu ngay
Cần lưu ý gì khi sơ cứu người bị động kinh và khi nào cần đưa người bệnh đi cấp cứu? Trước khi tìm hiểu những vấn đề này, chúng ta cùng xem qua các dấu hiệu động kinh cần được sơ cấp cứu ngay.
Động kinh là một rối loạn của hệ thần kinh trung ương, xảy ra khi não bộ có sự bất thường gây kích thích nhóm tế bào thần kinh ở vỏ não, dẫn đến phóng điện đột ngột và không thể kiểm soát, từ đó tạo ra các triệu chứng của bệnh. Mặc dù bệnh động kinh có thể được chẩn đoán qua các phương pháp hiện đại, nhưng trong khoảng 30-40% trường hợp, không tìm ra nguyên nhân cụ thể.
Một số nguyên nhân và yếu tố nguy cơ của động kinh bao gồm: yếu tố di truyền, chấn thương sọ não, các bệnh lý gây tổn thương não như đột quỵ, u não, viêm não, viêm màng não, và các yếu tố tác động lên thai nhi như nhiễm trùng, thiếu dinh dưỡng hoặc sử dụng chất kích thích trong thời gian mang thai.
Bệnh động kinh có thể kích thích các vùng khác nhau của vỏ não, do đó, các dấu hiệu của bệnh có thể thay đổi tùy theo từng trường hợp, chẳng hạn như:
- Co giật.
- Cơn vắng ý thức đột ngột.
- Co cứng chân tay.
- Lưng cong về phía trước, chân co gập trong vài giây rồi dừng lại, sau đó lặp lại hiện tượng co thắt.
- Mất nhận thức, mặt đờ đẫn, giống như lú lẫn.
- Thực hiện các hành vi không có mục đích như xoay đầu, đi qua đi lại, xoa tay… Co giật là một trong những biểu hiện phổ biến khi người bệnh lên cơn động kinh.
2. Hướng dẫn cách sơ cứu người bị động kinh
Khi người bệnh động kinh khởi phát cơn co giật, những người xung quanh cần hỗ trợ chăm sóc, sơ cứu và tùy tình hình thực tế, có thể gọi xe cấp cứu, đặc biệt khi bệnh nhân có dấu hiệu bất thường.
2.1. Những điều nên làm khi sơ cứu người bị động kinh:
- Di chuyển các vật nguy hiểm để tránh gây chấn thương cho bệnh nhân.
- Đặt một chiếc gối mềm dưới đầu bệnh nhân.
- Nới lỏng cổ áo, cà vạt, thắt lưng.
- Nên cho bệnh nhân nằm nghiêng và lau sạch nước bọt hoặc nôn mửa (nếu có).
- Ghi lại thời gian và các thông tin về cơn động kinh như hành động trước cơn, cảm giác bất thường, có dấu hiệu báo trước hay không, bệnh nhân có bị ngã hay thay đổi nhận thức không. Nếu có thể, hãy ghi hình lại để bác sĩ đánh giá tình trạng bệnh nhân.
- Cơn động kinh thường kéo dài vài phút và tự ngừng. Người thân nên ở bên bệnh nhân và trấn an họ.
2.2. Những điều không nên làm khi sơ cứu động kinh:
- Không cố ngăn bệnh nhân cắn lưỡi bằng cách đưa vật vào miệng.
- Không đè hoặc cố giữ tay chân bệnh nhân khi co giật.
- Không nặn chanh vào miệng hoặc ép bệnh nhân uống thuốc/nước khi chưa tỉnh táo.
- Không di chuyển bệnh nhân trong khi co giật.
- Không ấn vào nhân trung hay ngực để cố dừng cơn động kinh.
2.3. Sơ cứu khi người bệnh đang ngồi trên xe lăn:
- Để bệnh nhân ngồi yên, thắt dây an toàn và cài phanh xe lăn.
- Hạn chế di chuyển để tránh gây thương tích. Đỡ phần đầu và nghiêng người bệnh sang một bên để thoát dịch trong miệng.
- Sau khi cơn giật kết thúc, nếu bệnh nhân cần nghỉ ngơi, cho họ nằm lên giường và theo dõi tình trạng. Nếu gặp khó thở hoặc tình trạng xấu đi, gọi xe cấp cứu.
2.4. Xử trí động kinh khi bệnh nhân ở dưới nước:
- Đỡ phần đầu và cổ bệnh nhân để tránh bị sặc nước.
- Nghiêng đầu ra sau để thông thoáng đường thở.
- Khi cơn giật kết thúc, đưa bệnh nhân ra khỏi nước. Nếu cơn giật kéo dài, đưa bệnh nhân đến vùng nước nông, gọi cấp cứu và thực hiện hô hấp nhân tạo nếu cần.
2.5. Uống thuốc chống động kinh
Để giảm thiểu các biến chứng do cơn động kinh gây ra, bác sĩ sẽ chỉ định bệnh nhân sử dụng các loại thuốc như Phenobarbital 100mg Lọ Khánh Hòa và Gardenal 100mg Pharbaco. Thành phần chính của các loại thuốc này là Phenobarbital 100mg, một loại barbiturat tác dụng kéo dài, có tác dụng gây trầm cảm lên vỏ não vận động, thường được sử dụng trong điều trị động kinh. Đây là thuốc kiểm soát đặc biệt và được chỉ định trong các trường hợp sau:
- Điều trị động kinh (ngoại trừ động kinh cơn nhỏ), bao gồm động kinh cơn lớn, động kinh rung giật cơ và động kinh cục bộ.
- Phòng ngừa co giật do sốt cao tái phát ở trẻ nhỏ.
- Điều trị vàng da sơ sinh, tăng bilirubin huyết không liên hợp bẩm sinh, không tan huyết bẩm sinh và ứ mật mạn tính trong gan.
3. Sai lầm nguy hiểm cần tránh khi sơ cấp cứu người bệnh động kinh
Nhiều người lầm tưởng rằng động kinh là do “trúng tà” và chỉ cần cúng bái thay vì đưa bệnh nhân đến bệnh viện. Quan điểm này hoàn toàn sai và có thể gây nguy hiểm cho người bệnh nếu không được cấp cứu kịp thời.
Ngoài ra, việc thực hiện hô hấp nhân tạo trong lúc bệnh nhân đang co giật là không cần thiết. Điều quan trọng là tạo môi trường thoáng khí và chỉ thực hiện hô hấp nhân tạo khi bệnh nhân có dấu hiệu ngừng thở.
Khi sơ cứu người bị động kinh, cần tránh tụ tập đông người xung quanh và không vắt chanh vào miệng bệnh nhân.
Sơ cứu người bệnh động kinh đúng cách là yếu tố quan trọng giúp giảm thiểu nguy cơ biến chứng. Khi cơn co giật xảy ra, cần giữ bình tĩnh, di chuyển các vật sắc nhọn xung quanh bệnh nhân và đặt gối mềm dưới đầu để tránh chấn thương. Nên cho bệnh nhân nằm nghiêng và làm sạch nước bọt hoặc nôn ói nếu có. Quan trọng là ghi lại thời gian và các dấu hiệu liên quan để cung cấp thông tin cho bác sĩ. Tuyệt đối không đưa vật vào miệng người bệnh hay cố giữ tay chân khi họ đang co giật.
