Busulfan là thuốc gì? Liều dùng và công dụng

Busulfan là thuốc gì?

Busulfan là một loại thuốc chống ung thư, được sử dụng từ năm 1959. Busulfan là một chất chống ung thư alkyl hóa không đặc hiệu chu kỳ tế bào, thuộc nhóm alkyl sulfonate.

Busulfan đã được Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) phê duyệt để điều trị bệnh bạch cầu dòng tủy mãn tính. Busulfan là trụ cột của điều trị hóa trị liệu cho bệnh bạch cầu dòng tủy mãn tính.

Busulfan
              Busulfan

Liều dùng và cách dùng

Liều dùng Busulfan cho người lớn

– Liều người lớn thông thường cho bệnh bạch cầu mãn tính

Liều ban đầu: 60 mcg/kg hoặc 1,8 mg/m2 uống mỗi ngày một lần. Liều giảm nhẹ thông thường nằm trong khoảng 4-8 mg/ngày.

– Liều người lớn thông thường để cấy ghép tủy xương

2-4 mg/kg (tối đa 560 mg) uống 6 giờ một lần trong 4 ngày. Cyclophosphamide liều cao đã được sử dụng kết hợp với busulfan trong quá trình chuẩn bị cho bệnh nhân ghép tủy xương.

Liều dùng Busulfan cho trẻ em

– Liều trẻ em thông thường cho bệnh bạch cầu dòng tủy mãn tính

Liều khởi đầu:

Nhỏ hơn hoặc bằng 12 kg: 1,1 mg/kg (dựa vào cân nặng thực tế).

Trên 12 kg: 0,8 mg/kg (tính theo cân nặng thực tế).

Truyền 6 giờ một lần, mỗi lần truyền 2 giờ, truyền 4 ngày, tổng cộng 16 liều.

– Liều trẻ em thông thường để cấy ghép tủy xương

Điều trị tủy xâm lấn: uống 0,5 mg/kg đến 1 mg/kg cứ sau 6 giờ trong 4 ngày.

– Cấy ghép tế bào gốc tạo máu

6 tuổi trở xuống: 40 mg/m2/liều cứ sau 6 giờ trong 4 ngày.

Cách dùng: Thuốc được dùng bằng cách truyền tĩnh mạch chậm, ít nhất trong 2 giờ. Busulfan chỉ được sử dụng theo chỉ định của bác sĩ chuyên khoa và nhân viên y tế có chuyên môn trong bệnh viện.

Chỉ định sử dụng thuốc Busulfan cho những bệnh nhân nào?

Chỉ định điều trị thuốc Busulfan:

– Được sử dụng trong liệu pháp phối hợp với cyclophosphamide hoặc fludarabine/clofarabine như 1 chất điều hòa trước khi ghép tủy xương, đặc biệt là trong bệnh bạch cầu dòng tủy mãn tính (CML), các bệnh bạch cầu khác, u lympho, u tủy.

– Busulfan có thể kiểm soát gánh nặng khối u nhưng không ngăn chặn sự biến đổi hoặc là điều chỉnh các bất thường về tế bào học.

– Điều trị các trường hợp như: Xơ hóa tủy xương, tăng hồng cầu vô căn, tăng tiểu cầu.

Chống chỉ định sử dụng thuốc Busulfan

Thuốc Busulfan không dùng trong cá trường hợp sau đây:

– Bạn bị dị ứng với Busulfan hoặc bất kỳ thành phần nào của thuốc.

– Không dùng Busulfan mà không có chẩn đoán chính xác.

– Bệnh bạch cầu dòng tủy mãn tính đã kháng Busulfan trong lần điều trị trước.

Bệnh nhân sử dụng thuốc Busulfan cần lưu ý những gì?

– Busulfan có độc tính cao, chỉ số điều trị thấp, đáp ứng với điều trị thường không xảy ra nếu không có độc tính. Vì vậy, thuốc chỉ được sử dụng khi có chỉ định điều trị của bác sĩ chuyên khoa ung bướu và được theo dõi trong quá trình điều trị.

– Bệnh nhân dùng thuốc dễ bị suy tủy dẫn đến nhiễm trùng và chảy máu. Vì những sự kiện này có thể dẫn đến tử vong, bệnh nhân nên được hướng dẫn thông báo cho bác sĩ ngay lập tức nếu họ bị sốt, đau họng, chảy máu bất thường, bầm tím hoặc thiếu máu.

– Trước và trong khi điều trị, bệnh nhân nên xét nghiệm máu định kỳ ít nhất mỗi tuần một lần.

– Khi sử dụng busulfan, phải thận trọng ở những bệnh nhân đã bị tổn thương tủy xương, do điều trị bằng thuốc ức chế tủy trước đó, hoặc xạ trị, hoặc tủy xương đang trong thời kỳ hồi phục.

– Vì suy tủy tối đa xảy ra chậm, nên tạm thời ngừng thuốc hoặc giảm liều khi có dấu hiệu đầu tiên của suy tủy. Trong một số trường hợp, có thể cần xét nghiệm tủy xương cùng với xét nghiệm máu. Quyết định thay đổi liều lượng hay tiếp tục dùng thuốc phải dựa trên kết quả xét nghiệm máu. Không dùng busulfan mà không thử máu ít nhất một lần một tuần.

– Những người mắc bệnh bạch cầu dòng tủy mãn tính thường bị tăng axit uric máu – cần được điều trị trước khi sử dụng busulfan (bù nước và allopurinol).

– Khi dùng busulfan liều cao, cần đề phòng co giật, nhất là ở người có tiền sử động kinh hoặc chấn thương sọ não, bằng cách cho uống benzodiazepin.

Bệnh nhân sử dụng thuốc Busulfan có thể gặp những vấn đề gì?

Bệnh nhân sử dụng thuốc Busulfan có thể gặp những tác dụng phụ nghiêm trọng sau:

– Da nhợt nhạt, cảm thấy choáng váng, khó thở, mất tập trung.

– Các dấu hiệu nhiễm trùng như sốt, ớn lạnh, đau họng, triệu chứng cúm, chán ăn, sụt cân, suy nhược bất thường, loét miệng và họng, thở nhanh và nông.

– Tăng cân, sưng hoặc đau bụng, vàng da

– Ho ra máu

– Đau bụng, nôn mửa, đau ngực, khó thở

– Dễ bị bầm tím, chảy máu bất thường (mũi, miệng, âm đạo hoặc trực tràng), nhiều nốt tím hoặc đỏ dưới da.

– Đau lưng dưới, tiểu ra máu, đi tiểu ít hơn bình thường hoặc không đi tiểu chút nào.

– Lú lẫn, co giật cơ, căng cơ, phản xạ hoạt động quá mức, yếu cơ hoặc cảm giác mềm nhũn, khó chịu ở chân, cảm giác tê hoặc ngứa ran quanh miệng.

– Nhịp tim nhanh, chậm hoặc là không đều

– Ho dai dẳng, nghẹt mũi, sốt nhẹ, cảm thấy khó thở (những triệu chứng này có thể xảy ra vài tháng hoặc vài năm sau khi sử dụng busulfan)

– Yếu ớt, cảm thấy khó thở, rối loạn và ngất xỉu.

– Co giật

Tương tác thuốc

Busulfan có thể tương tác với:

– Vắc-xin sống Bacillus Calmette, Guerin

– Thuốc Ketoconazole, Metronidazole, Itraconazole, Phenytoin, Acetaminophen

– Vắc-xin sống Adenovirus loại 4, loại 7

– Vắc-xin cúm, sởi, quai bị, rubella, thuỷ đậu và thương hàn

Bệnh nhân sử dụng thuốc Busulfan quá liều và cách xử trí

Tác dụng độc hại chính của Busulfan là trên tủy xương, nhưng cũng ảnh hưởng đến hệ thần kinh trung ương, gan, phổi và đường tiêu hóa. Một đứa trẻ 4 tuổi (17,5 kg) đã uống 140 mg (8 mg/kg) busulfan nhưng vẫn sống sót. Tiêm cho trẻ 2 tuổi với liều 2,1 mg/kg mỗi ngày, trong 11 ngày (tổng liều 23,1 mg/kg) trước khi ghép tủy cho kết quả tốt, không để lại di chứng. Liều 2,4 g busulfan cho một đứa trẻ 10 tuổi dẫn đến tử vong.
Không có thuốc giải độc đặc hiệu cho ngộ độc Busulfan. Nếu xảy ra quá liều, nên tiến hành theo dõi huyết học chặt chẽ và áp dụng các biện pháp hỗ trợ tích cực. Nếu quá liều vừa xảy ra, gây nôn hoặc rửa dạ dày. Nếu bệnh nhân hôn mê hoặc co giật, không có phản xạ nôn, có thể tiến hành rửa dạ dày bằng cách đặt ống nội khí quản để tránh hít dịch dạ dày vào phổi. Cho uống than hoạt sau khi gây nôn và rửa dạ dày.
Vì có báo cáo rằng Busulfan có thể chạy thận nhân tạo nên có thể chạy thận nhân tạo trong trường hợp quá liều Busulfan. Ngoài ra, Glutathione có thể được sử dụng để liên hợp với Busulfan để tạo ra một chất chuyển hóa ít độc hơn.

Nhà thuốc AZ xin cảm ơn các bạn đọc đã dành thời gian của mình quan tâm đến bài viết này của chúng tôi, đã rất ưu ái và quan tâm tới nhà thuốc AZ và tham khảo bài viết Busulfan này.

Nhathuocaz.com.vn bán và tư vấn thuốc kê đơn tại các bệnh viện lớn như bệnh viện Bạch Mai, bệnh viện 108, bệnh viện nhiệt đới….