Viêm gân Achilles là bệnh rất phổ biến trong số các vận động viên điền kinh. Các cơ bắp chân được liên kết với xương gót qua gân Achilles. Trong khi chạy, vận động các cơ bắp chân giúp nâng bàn chân. Lặp đi lặp lại các lực khi chạy cùng với thời gian hồi phục không đủ khả năng gây ra viêm quanh gân (mô mỡ bao quanh gân). Đứt gân Achilles là một chấn thương nghiêm trọng, thường do lực căng đột ngột. Đứt gân có thể xảy ra dù chấn thương nhẹ ở những người đã sử dụng thuốc kháng sinh nhóm fluoroquinolone.
Viêm gân Achilles rất thường gặp trong cuộc sống, bài viết này Nhà thuốc AZ sẽ cung cấp cho mọi người những kiến thức cơ bản về viêm gân gót chân và những phương pháp điều trị. Tuy nhiên, nếu tình trạng viêm gân Achilles của bạn không được cải thiện, hãy đến đến cở sở ý tế gần nhất để được sự hướng dẫn của bác sĩ điều trị để phát hiện sớm các biến chứng của viêm gân gót.
Gân Achilles là gì? Viêm gân Achilles là gì?
Gân Achilles là gì? Gân gót chân hoặc gân Achilles có thể coi là gân cơ quan trọng nhất trong việc di chuyển và đi lại, là gân cơ chủ đạo khi chạy nhảy, đi đứng, ở gân gót bạn sẽ cảm thấy vận động rõ ràng nhất khi thực hiện động tác nhón gót chân của mình.
Những hoạt động liên tục, cần có mức độ vận động cao như chạy hay nhảy có thể dẫn đến viêm và đau đớn của gân Achilles, hay còn được gọi là Viêm gân gót hay gân Achilles.
Phân loại, Viêm Gân Gót có thể chia thành hai loại theo vị trí tổn thương:
Viêm sợi gân và viêm điểm bám gân gót.
– Viêm điểm bám gân gót ảnh hưởng đến phần thấp nhất, nơi gân bám dính vào mặt sau của xương gót
– Viêm sợi gân là ở bất kỳ vị trí náo khác nơi bám vào xương gót của sợi gân bị viêm, thường xảy ra ở người trẻ, thanh niên hoạt động thể lực, thể thao nhiều.
Viêm gân Achilles mãn tính
Viêm gân Achilles mãn tính là tình trạng gây ra bởi thoái hóa do thiếu máu nuôi dưỡng. Bình thường, gân là phần được ít nuôi dưỡng hơn, sự ít được nuôi dưỡng này lại càng tăng khi con người già đi. Điều này sẽ dẫn đến tình trạng tổn thương và gây viêm gân do thiếu máu nuôi dưỡng.
Viêm gân Achilles mãn tính có thể xảy ra ở cả nam và nữ, ở bất kỳ vị trí gân nào trên cơ thể người. Tuy nhiên, do đặc điểm vận động và làm việc thường hay gặp nhất là viêm gân cơ chóp xoay, khớp khuỷu và viêm gân gan chân.
Những người có nguy cơ cao mắc bệnh viêm gân Achilles mãn tính như:
- Những người có tiền sử chấn thương gây tổn thương gân.
- Người cao tuổi.
- Người chơi thể dục, thể thao ở cường độ cao.
- Người thường xuyên tập thể dục, thể thao quá sức kéo dài và thực hiện sai tư thế.
- Người mắc các bệnh lý làm tăng nguy cơ mắc bệnh viêm gân mãn tính như đái tháo đường, viêm khớp dạng thấp, gout, viêm khớp phản ứng,…
Nguyên nhân dẫn đến viêm gân gót chân Achilles
Vận động quá mức hoặc đi bộ đường dài có thể gây Viêm gân gót chân Achilles, đặc biệt thường thấy ở vận động viên. Tuy nhiên, vẫn tồn tại những yếu tố thúc đẩy viêm gân gót Achilles mà không liên quan đến hoạt đồng thể dục thể thao. Người mắc bệnh viêm khớp dạng thấp hay nhiễm trùng là những ví dụ cụ thể.
Bất kỳ những vận động căng gân gót chân và lặp đi lặp lại đều có khả năng gây viêm gân. Nhà thuốc AZ giới thiệu một số nguyên nhân thường gặp dẫn đến viêm gân Achilles như:
– Không khởi động đầy đủ trước khi luyện tập, thể dục, thể thao.
– Những vận động cần dừng và chuyển hướng đột ngột.
– Chưa được luyện tập trước đã vận động thể lực nặng đột ngột.
– Đi giày không vừa chân, giày cao gót thời gian dài.
– Gai xương vùng mặt sau xương gót.
– Người lớn tuổi, hoặc người trung niên gân gót giảm dần sức căng theo độ tuổi.
Triệu chứng viêm gân Achilles
Các triệu chứng thường gặp của viêm gân Achilles bao gồm:
– Vào buổi sáng thường đau và cứng dọc theo gân .
– Đau dọc theo gân hoặc đau phần sau của gót chân và tăng nặng lên khi vận động, thể dục, thể thao.
– Đau nhiều vào ngày hôm sau khi vận động, thể dục, thể thao.
– Gân có sự dày lên.
– Trường hợp viêm tại điểm bám gân bị chồi xương.
– Sưng nề, và tăng nặng hơn khi vận động, thể dục, thể thao.
Nếu nghe tiếng ‘phụt’ ở mặt sau cẳng chân hoặc ở phần gót chân thì gân Achilles có thể đã bị xé rách.
Cách điều trị viêm gân Achilles
Có 2 phương pháp điều viêm gân Achilles gồm: Điều trị không phẫu thuật và điều trị phẫu thuật.
Điều trị không phẫu thuật
Trong hầu hết các trường hợp biện pháp điều trị không phẫu thuật sẽ giúp cải thiện tình trạng đau gân, sẽ mất khoảng vài tháng để các triệu chứng thuyên giảm hoàn toàn. Trong trường hợp điều trị sớm thì tình trạng đau có thể kéo dài hơn 3 tháng. Nếu người bệnh có các triệu chứng đau trầm trọng nhiều tháng trước điều trị thì có thể mất đến 6 tháng để các biện pháp trị liệu có hiệu quả.
Điều trị phẫu thuật
Điều trị phẫu thuật là liệu pháp phẫu thuật nên được xem xét trong trường hợp điều trị bảo tồn 6 tháng không hiệu quả. Liệu pháp này riêng biệt cho từng trường hợp viêm gân dựa trên vị trí viêm và mức độ tổn thương của gân.
– Cắt bỏ cơ bụng chân
– Cắt lọc và sửa chữa gân.
– Cắt lọc và chuyển gân.
Cách điều trị viêm gân gót chân tại nhà
Khi bị viêm gân gót chân bệnh nhân cần để vị trí tổn thương đó được nghỉ ngơi. Nên tránh các vận động mạnh tác động gân gót chân khiến vùng mô gân bị tổn thương nghiêm trọng hơn.
Để mạch máu vùng gân gót chân giãn ra, giảm sưng đau thì sử dụng chườm đá lạnh là một phương pháp khá hiệu quả. Nên chườm đá lạnh bắt đầu từ khi gân gót chân bị viêm, có thể sử dụng nước đá lạnh hoặc đá viên bọc trong tâm vải mỏng, chườm từ khoảng 15 – 20 phút vào chỗ bị sưng. Kiên trì chườm vài ngày, chắc chắn vùng sưng đau sẽ giảm.
Có thể sử dụng vải mềm co giãn để bó vùng sưng gân, vừa giảm sưng giảm đau và cố định giúp gân phục hồi nhanh hơn. Lưu ý nên nằm các tư thế nâng chân cao hơn tim để máu không bị dồn xuống chân.
Nghỉ ngơi
Nghỉ ngơi là bước đầu tiên để giảm đau hoặc ngưng các vận động làm trầm trọng hơn triệu chứng đau. Nếu người bệnh thường xuyên tập luyện các bài tập có cường độ cao lên gân (chạy bộ), thì việc chuyển sang chế độ tập luyện cường độ thấp sẽ giảm áp lực gây lên gân Achilles. Các môn thể thể dục, thể thao có cường độ thấp ảnh hưởng lên gân giúp bệnh nhân duy trì vận động như các môn thể thao như đạp xe, tập luyện trên máy đạp xe, hoặc bơi lội…
Chườm đá
Chườm đá lạnh lên vùng gân bị sưng và đau là hữu ích và có thể làm vào bất kỳ thời điểm nào trong ngày. Có thể chườm đá lạnh khoảng 20 phút và ngưng lại khi cảm thấy tê.
Thuốc kháng viêm NSAID
Sử dụng các loại thuốc như Ibuprofen và Naproxen làm giảm đau và sưng nề. Tuy nhiên sử dụng thuốc không giúp cải thiện tình trạng dày lên của gân do thoái hóa. Việc dùng thuốc trên một tháng phải có sự theo dõi và chỉ định của bác sỹ.
Luyện tập
Các bài luyện tập giúp tăng sức mạnh của cơ cẳng chân và giảm áp lực lên gân.
Tiêm Corticoid
Hiếm khi được chỉ định vì tiêm Corticoid có thể gây mủn gân và biến chứng đứt gân gót.
Đi giày hỗ trợ và chỉnh hình.
Người bị viêm gân achilles uống thuốc gì
Cần sử dụng các thuốc giảm đau không steroid như ibuprofen hoặc naproxen.
Nếu các thuốc trên không đáp ứng đủ, nên đến thăm khám bác sĩ có thể kê đơn thuốc giảm đau mạnh hơn để giảm viêm và giảm đau.
Phẫu thuật nối gân Achilles
Đứt gân chân Achilles là chấn thương nặng thường gặp trong tai nạn trong khi tham gia giao thông, khi lao động, sinh hoạt, đặc biệt là khi chơi một số môn thể thao. Tùy theo mức độ tổn thương có thể điều trị bằng cách bó bột nếu bệnh nhân đến sớm và hai đầu gân đứt không tụt xa. Phương pháp điều trị hiệu quả nhất và giúp hồi phục khả năng vận động tốt nhất khi bị đứt gân Achilles chính là phẫu thuật nối gân Achilles.
Ngăn ngừa tình trạng viêm gân Achilles
Những biện pháp có thể giúp giảm tỷ lệ mắc viêm gân Achilles như:
- Tập dãn cơ, cụ thể làm căng cơ bắp chân trước khi vận động.
- Tập luyện với mức độ căng thẳng tăng dần.
- Luyện tập xen kẽ các môn thể dao căng và dãn cơ để giảm tải áp lực cho gân gót chân.
- Mang giày và lót giày phù hợp khi vận động, thay thế các lót giày đa cũ hay rách.
- Hạn chế đi giày cao gót.
Khi bạn bị viêm gân Achilles đừng ngần ngại đi gặp bác sĩ điều trị nếu như triệu chứng đau gót chân của bạn không cải thiện khi sử dụng thuốc hoặc trở nên nặng hơn có cảm giác đau buốt vùng gót chân hay khó khăn trong việc đi lại hoặc đứng trên bàn chân.
Tác giả: DOÃN THẢO
